EUSKAL HERRIKO INAUTERIAK
Euskal Herriko inauterietan, antzinako tradizioari atxikitakoak, gehienetan herri txikietan nahiz hiri eta herrietan ospatzen dira. Toki batetik bestera egun desberdinetan ospatzen dira.
Gaur egun ez dira berdin ospatzen inauteriak antzina moduan, orain ospakizun modernoagoak dira, superheroiak, animaliak...
Mundakako inauterietako pertsonaia nagusiak atorrak eta lamiak dira. Emakumeek eta gizonek beren jantziak dituzte. Gizonak atorrez doaz, zuriz jantzita eta buruan zapi batekin. Gero, emakumeak laminak bezala joaten dira, bata beltza, peluka horia, buruan koloreko zapi batekin eta aurpegia beltzez eta begiak zuriz margotuta. Marrauen abestiekin hasten dira, gero festak txistularien taldearekin irekitzen dira, geroago atorrak gertaera garrantzitsuren bat jorratzen duen abestia abesten dute. Abestiaren ondoren gizonezkoak emakumeekin laminak jateko biltzen dira.
Ituren eta Zubietako inauterietako pertsonaia nagusiak Zanpantzar eta Joaldun dira. Inauteri horretako jazkera hau da: Ttuntturro bat, alkandora eta artilezko berokia, abarkak batzuk, petoa, ezkilak, zapia eta hisopo bat. Zubietan hasten dira. Zanpantzarrak edo joaldunak Zubietatik Iturenera doan tartea egiten dute. Hurrengo egunean errepikatzen da, baina oraingoan Iturengo joaldunak dira Zubieta bisitatzen dutenak.
Lantzeko inauterietako pertsonaia nagusia Ziripot da. Lantzeko inauteriko janzkera hau da: zaldi-buztana, blusa soltea, segalariaren kapela eta indigo margotutako aurpegia. Gauean kaleak pertsonaia hauek jantzitako bizilagunez betetzen dira: Miel Otxin, Ziripot, Zaldiko, Ferralariak eta Txatxo.
Zalduondoko inauterietako pertsonaia nagusia Markitos da. Inauteri honek ez du normalean mozorrorik izaten, baina tamaina naturaleko belarrez beteako panpina groteskoa Markitos deitua mozorrotzen dute. Jaka beltza eta praka grisak jantzita mozorrotzen dute. Igande goizean Markitos herrian buelta bat ematera eramaten dute, ondoren, epaitu eta erre egiten dute.
Altsasuko inauterietako pertsonaia nagusia Momotxorroa da. Adarrak jantzita jantzi ohi dira eta aurpegia zapiekin edo zaldizurdekin estaltzen dute. Odolez zikindutako alkandora zuria eta ardi larruak, praka urdinak, galtzerdi zuriak eta sandaliak ere janzten dituzte. Ehunka momotxorro ateratzen dira frontoitik, aurretik bizirik edo hilda dagoen guztiaren aurka ulu gogorrez kargatuz. Hainbat kale zeharkatu ondoren, prozesioaren une batean, Juantramposo, Maskaritak, ahuntza eta sorginak elkartzen dira. Hainbat tabernatan ohiko geralekuekin herriko kaleetan zehar ibili ondoren, herriko plazan amaitzen da, denak berdin dantzatzen direlarik: Momotxorroen dantzarena.
No hay comentarios:
Publicar un comentario