BEROAREN EFEKTUA

 BEROAREN EFEKTUA

• GURE EZAGUTZAK:

• Guk badakig:

•  Gasa berotzen bada lurrunduko da, eta gorantza joango da.

• Likidoa berotzen bada gasa bihurtuko da.

• Solidoa berotzen bada likodoa bihurtuko da. 

• Gasa izozten bada likidoa bihurtuko da.

• Likidoa izozten bada izotza bihurtzen da.

• Solidoa izozten bada izotza jarraituko du izaten.

• GURE ZALANTZAK:

 Likidoa berotzen denean zer gertatuko da?

Zer gertatuko da solidoa berotzen dugunean?

Zer gertatuko da gasa berotzen dugunean?

Zer gertatuko da gasa izozten dugunean?

Zergaitik ura berotzen denean gorantza doa?

Zergatik ura izotza bihurtzen da hotza daukanean?

Zergaitik likidoa mugitu ahal da?

Zergatik ateratzen da soinu bat trenetik?                                      

• EGIN DUGUNA:

 “TERMOMETRO” bat egingo duzue: 

Pausuak:

1.- Lehenik eta behin botilaren tapan zulo bat egin dugu.

2.-Plastilinarekin pajita eta tapoia lotu dugu.

3.-Ura botilan sartzen dugu ( erditik), eta edozein koloreko tinta bota diogu.

4.-Ondoren  ura tintarekin ez zegoen lekuan berotu dugu eta…

URA TINTAREKIN ATERA EGIN DA!!!

Gero lapiko batekin likidoa berotu  egin dugu:

Pausuak:

1.-Lehenik lapikoaren ura berotzen jarri dugu.

2.-Gero bi pote sartu ditugu, bat tubo batekin eta bestea termometro batekin.

3.-Ura irakiten zegoenean hau da 80º etara tubotik apurka apurka igotzen zegoen.

4.-100º etara zegoenean tubotik hateratzen hasi zen.

SUMENDI BAT ZIRUDIEN!!!

Ondoren zolido bat berotuko dugu:

Pausoak:

1.-Gauza metaliko bat zulo batetik pasatu dugu eta sartu egin da.

2.-Gero metzeroarekin alkola berotu dugu eta gero solidoa sutxoan jarri dugu.Handituko da?

3.-BAI!!! Handitu egin da beroarengaitik, ez da zulotik pasa.

4.-Denbora pasa eta gero berriro pasatzen zen zulotik.

Orain,jar itzazu zure eskuak botilaren goikaldean. Zer gertatzen ari da? Zergatik?

1.-Eskuak lurrunean jartzen dugunean eskuak urez betetzen dira!!!

2.-Hori gertatzen da zeren eta lurruan ura da, bakarrik berotuta dagoela.

• GERTATUTAKOA:

-Gasak (airea) berotzean haien bolumena handitu egiten da eta gorantza doa.

-Likidoa berotzen dugunean irakite puntoa lortzen duenean lurrundu egiten da eta gaineera bolumena handitu egingo da.

-Solidoa berotzen dugunean likidoa bihurtuko da (tenperatura oso handia bada)eta bolumena handituko da, baina beroa galtzen duenean bere hasierako tamaina hartuko du berriro.

-Beraz, denbora eta tenperaturak eragina izango du aldaketa horretan.

-Aldaketa fisikoa: berotzen dugunean bolumena eta tenperatura adatu daiteke, eta beroa galtzen duenean hasierako tamainara bueltatu daiteke. (esate baterako, papera berogailuan jartzea eta ez denean erretzen) 

-Aldaketa kimikoa: berotzen dugunean erabat aldatzen da (estate baterako: papera suarekin errerzea). Ez du atzera bueltarik izango.

• GERTATUTAKOAREN AZALPENA:

Elefanteak ura botatzen dute freskatzeko eta haien gorputzeko temperatura jeisteko.

Odeiak sortzen dira itsasoko ura lurruntzen direlako lurruna gora doalako. 

Trenean sarata egiten da zeren eta tren bideen burdina berotzean handitzen da, eta orduan zarata egiten du.